Fasen van de bevalling

De bevalling is een proces, waarin je lichaam stap voor stap toewerkt naar de geboorte van je baby. Dit proces verloopt in verschillende fasen, elk met hun eigen kenmerken, uitdagingen en emoties. Door te begrijpen wat je kunt verwachten, kun je met meer vertrouwen en rust deze belangrijke gebeurtenis tegemoet treden. 

In dit artikel leggen we de vier fasen van de bevalling uit: de latente fase, de actieve fase, de uitdrijvingsfase en de nageboorte. 

Latente fase: wat merk je, hoe lang duurt het?

De latente fase is het begin van je bevalling. De weeën in deze fase zijn net begonnen en zijn nog kort en onregelmatig. Tussen de weeën door ben je vaak nog helder. In deze fase zal de baarmoedermond eerst zacht worden (verweken), korter worden (verstrijken) en zijn goede positie innemen; wijzend naar voren. Als dit gebeurd is, kan de baarmoedermond open gaan. Dit noemen we ontsluiten.

Wat merk je?

• Onregelmatige weeën die langzaam sterker en regelmatiger worden.
• Rugpijn of een zeurend gevoel in je onderbuik.
• Slijmverlies, soms vermengd met een beetje bloed (de 'slijmprop'). Dit kan ook al dagen voor de bevalling naar buiten komen, het is dus niet altijd een teken dat de bevalling is begonnen.

Hoe lang duurt de latente fase? 

De latente fase kan enkele uren tot zelfs dagen duren, vooral bij je eerste kindje. Dit is normaal, hoe frustrerend het soms ook kan zijn. Probeer in deze fase rust te nemen, afleiding te zoeken en goed te eten en drinken. Warmte (zoals een warme douche of kruik) kan verlichting geven. Probeer ook zoveel mogelijk te slapen en te rusten. Wordt je wakker door de krampen? Neem dan gerust een paracetetamol.

Actieve fase: intensiteit neemt toe

In de actieve fase worden de weeën krachtiger, regelmatiger en pijnlijker. Dit is het moment waarop je ontsluiting sneller vordert. De weeën komen ongeveer elke 3-5 minuten en duren 60-90 seconden.

Wat merk je?

• Sterkere, regelmatige weeën die moeilijker weg te ademen zijn. Je moet je echt concentreren.
• Drukgevoel in je bekken.
• Emotionele veranderingen: je kunt serieuzer of meer in jezelf gekeerd raken.

Hoe lang duurt de actieve fase? 

Bij een eerste bevalling kan de actieve fase 4-10 uur duren, maar dit verschilt per persoon. Focus op je ademhaling, wissel houdingen af en vertrouw op je lichaam. Dit is vaak het moment waarop je besluit of je thuis wil bevallen of dat we naar het ziekenhuis of bevalcentum gaan.

Overgangsfase: bijna volledige ontsluiting

Bij ongeveer 8 centimeter ontsluiting kom je in de overgangsfase. Dit is de overgang van ontsluiten naar het persen.

Wat merk je?

• De weeën erg sterk zijn en vaak komen, soms wel om de 1-2 minuten
• Je kan op het hoogtepunt van de wee al lichte persdrang krijgen
• Veel vrouwen ervaren een kort moment van paniek. Dit is normaal, omdat je voelt dat het nu op zijn hoogtepunt is. Wij en je partner zijn er dan om jou te helpen!
• Je bent opeens helemaal niet meer slaperig tussen de weeën door. Je bent super alert en hebt weer helemaal door wat er gebeurt in de ruimte om je heen.

Hoe lang duurt de overgangsfase? 

Vaak duurt deze fase kort, gemiddeld 1 uur. Maar alles tussen 2 minuten en 2 uur is heel normaal!

Uitdrijvingsfase: persen en geboorte

Als je volledige ontsluiting hebt (baarmoedermond is 10 cm open), begint de uitdrijvingsfase. Dit is het moment waarop je actief mee gaat persen om je baby geboren te laten worden. Je lichaam helpt vaak automatisch mee door persdrang: een sterke, oncontroleerbare drang om te duwen.

Wat merk je?

• Intense persdrang.
• Een gevoel van druk in je bekken, rectum en vagina.
• Je krijgt vaak weer wat langere pauzes tussen de weeën.
• Een gevoel van ‘rek’ als het hoofdje van de baby zichtbaar wordt.

Hoe lang duurt de uitdrijvingsfase? 

Bij een eerste kind duurt deze fase gemiddeld 1- 1,5 uur, bij een tweede kindje is dit gemiddeld 20 min. Zodra het hoofdje geboren is, volgt de rest van het lichaam vaak de wee erna. Als de baby is geboren leggen wij hem of haar meteen op jouw buik.

Nageboorte: het laatste stukje

Na de geboorte van je kindje zit de navelstreng nog vast aan de placenta (moederkoek). Zolang de placenta nog vastzit en er nog bloed door de navelstreng stroomt kan de baby nog afvalstoffen afvoeren en zuurstof en voedingstoffen uit de navelsteng halen. Zodra de navelstreng is uitgeklopt, wordt de navelstreng doorgeknipt. Na de geboorte van je kindje trekt je baarmoeder meteen samen. Hierdoor komt de placenta los van de baarmoeder. Vaak moet je nog 1 keer meepersen en dan wordt de placenta geboren, meestal is dit binnen 30 minuten. Soms is het nodig om hiervoor een prik met oxytocine in de been te geven om het samentrekken van de baarmoeder te bevorderen.

Wat merk je?

• Een paar milde weeën die de placenta helpen loslaten.
• Soms een lichte persdrang.
• Een warm, glibberig gevoel als de placenta geboren wordt.
• Een opgelucht gevoel, de hele bevalling is nu officieel achter de rug.

Wij controleren zorgvuldig of de placenta compleet is en of er geen overmatig bloedverlies is. Dit is een belangrijk onderdeel van de bevalling.

Nazorg: Hechten en nakijken van de baby

Tijdens de geboorte van het hoofdje kan de huid van je vagina scheuren. Dit voel je meestal niet. Na de geboorte van de placenta bekijken we of er sprake is van een scheurtje. Bij vrouwen die voor het eerst bevallen, komt dit vaak voor: ongeveer 80-90% van de vrouwen heeft een kleine of grotere inscheuring.

Soms is het nodig om tijdens de bevalling een knip te zetten. Dit doen we alleen als dat medisch nodig is, bijvoorbeeld wanneer de hartslag van de baby niet optimaal is of als er een verhoogd risico is op een ernstige scheur (totaalruptuur). Meer hierover lees je in het artikel Medische complicaties uitgelegd.

Als je een knip hebt gehad of bent ingescheurd, hechten we de wond zorgvuldig. Dit doen we altijd onder plaatselijke verdoving, met een verdovingsmiddel dat vergelijkbaar is met wat de tandarts gebruikt.

De baby nakijken:

Als jullie wat zijn bijgekomen, en de baby bij jullie beide huid-op-huid heeft gelegen, zullen we de baby lichamelijk onderzoeken. Het lichamelijk onderzoek na de geboorte is om te kijken of je baby er gezond uitziet en doet wat je verwacht van een gezonde pasgeborene. Ook wegen wij je baby, meten we het zuurstof percentage (middels een lampje op de hand en voet) en geven we vitamine K (als jullie dat goed vinden). Ook helpen we bij het geven van borstvoeding. 

We eten samen een besluit met muisjes om de geboorte te vieren!

Samenvatting: Wat kun je verwachten per fase?

• Latente fase: Onregelmatige, milde weeën. Kan uren tot dagen duren. Rust en ontspanning zijn belangrijk.
• Actieve fase: Krachtige, regelmatige weeën. Ontsluiting vordert sneller. Focus op ademhaling en houdingen.
• Uitdrijvingsfase: Persdrang en geboorte van de baby. Duurt meestal 1-2 uur.
• Nageboorte: Geboorte van de placenta, vaak binnen 30 minuten na de baby.
• Nazorg: We kijken samen met jullie de baby na. Als het nodig is zullen we jou vagina hechten. Helpen je bij geven van borstvoeding…en vieren de geboorte van jullie kind!

Onthoud dat iedere bevalling uniek is. Het kan sneller of langzamer gaan dan je verwacht. Vertrouw op je lichaam, je voorbereiding en onze begeleiding. Heb je vragen of twijfel je over wat je ervaart? Neem dan altijd contact met ons op. We zijn er om je te ondersteunen.