Zwangerschapsklachten

Een aambei is een verslapt bloedvat van de anus. Het hormoon progesteron maakt je darmen en je anus minder sterk, in je zwangerschap heb je veel progesteron in je lichaam dus een grotere kans op het ontstaan van aambeien. Het ziet eruit als ronde bolletjes, die rood of paars van kleur zijn. Als je veel druk zet bij het poepen of als je harde poep hebt, kunnen de bloedvaten makkelijk een beetje kapot gaan. Maar soms gaan de bloedvaten vanzelf een beetje kapot.

Vaak krijg je eerst jeuk, en daarna doet het pijn. Zitten de aambeien aan de binnenkant, dan heb je meestal wat bloed als je gepoept hebt. Soms zitten ze aan de buitenkant. Als dat zo is, kun je er erg last van hebben bij het zitten of lopen, vooral als ze groot zijn. Maar er zijn vrouwen die bijna niets voelen van aambeien.

Bespreek het met ons, wij kunnen je nog wat specifieke tips geven. Hieronder staan alvast een aantal algemene tips.

Tips

• Zorg dat je poep niet te hard wordt. Eet veel vezels, drink voldoende vocht en ga meteen naar de wc als je merkt dat je moet poepen.
• Probeer niet te persen tijdens het poepen. Laat het gewoon komen.
• Koop een WC-krukje. Onderzoek toont aan dat gehurkt zitten velen malen beter ontlast dan de zit-positie, omdat de bekkenbodemspieren zich dan veel beter kunnen ontspannen. Een WC krukje zorgt ervoor dat je jouw benen direct op de ideale knie- en beenhoogte zet. En over een jaar of 3 gebruikt je kind het om op de wc te klimmen!
• Er zijn verschillende soorten zalf voor aambeien te koop. Vraag hierna bij je apotheek.
• Neem gerust paracetamol als je veel last hebt!
• Leg een washandje met ijsklontjes erin tegen je anus.
• Ga nooit op een zwembandje zitten. Vroeger werd vrouwen aangeraden op een rond kussentje met een gat erin te gaan zitten. Op het moment zelf kan dit fijn voelen, maar uiteindelijk zullen de aambeien alleen maar toenemen en wordt de pijn zelfs erger!
• Zorg dat de aambeien goed schoon blijven. Omdat afvegen pijnlijk kan zijn is het verstandig om ze minimaal 1x per dag schoon te maken met lauw water onder de douche.

Afscheiding is vocht en slijm dat uit je vagina komt. De wand van je vagina en baarmoederhals maken dat aan. Afscheiding is heel normaal. Tijdens de zwangerschap heb je vaak meer afscheiding. Dat komt doordat er meer bloed door je vagina stroomt. Normale afscheiding is wit of een beetje doorzichtig. Het is slijmerig of juist heel waterig. Soms is het wat korrelig.

Als je zwanger bent is de afscheiding anders dan normaal

• het is soms iets donkerder van kleur
• het kan dikker of dunner zijn
• het kan meer zijn.

Candida / schimmelinfectie

• Door veranderende hormonen in je lichaam wordt je vagina minder zuur. Je hebt dan meer kans op een schimmelinfectie. Want schimmels houden van een zoete omgeving. Zo’n schimmelinfectie noemen we ook wel candida. Candida is een schimmel die bijna iedereen bij zich heeft. Je merkt er meestal niets van. Maar als je ziek bent, medicijnen slikt of zwanger bent, kan de balans in je vagina verstoord zijn. De candida wordt dan meer en dat kan klachten geven. Candida is niet gevaarlijk, maar wel vervelend. (Candida is dus geen seksueel overdraagbare aandoening (soa)!)

Hoe merk je dat je candida hebt?

• Je hebt een branderig gevoel in je vagina. Je hebt jeuk in en/of rond je vagina. Je afscheiding ruikt sterker. De afscheiding is groen of geel.
• Heb je deze klachten? Ga dan langs bij de huisarts. De huisarts zal de afscheiding onderzoeken,als het een candida is dan krijg je een pil of crème voor in je vagina. De candida zal dan verdwijnen evenals je klachten. Het is belangrijk een candida te behandelen omdat het voor jou vervelend is, maar ook omdat het niet goed is als je een candida hebt als je gaat bevallen. Als je bevalt terwijl je een candida hebt kan het ook in het mondje van de baby komen en dit kan pijnklachten geven bij je baby.

Tips

Je kunt candida niet voorkomen. Je kunt wel zorgen dat je minder kans hebt om candida te krijgen.

• Was je vagina en de huid eromheen alleen met water, niet met zeep.
• Draag alleen ondergoed van katoen.
• Slaap af en toe (of altijd) zonder ondergoed.
• Gebruik geen middelen zoals Lactacyd om je vagina schoon te maken. Lactacyd verstoort de natuurlijke balans van je vagina nog meer. Hierdoor heb je meer kans op een schimmel .
• Gebruik geen inlegkruisjes, dit kan de kans op een Candida vergroten. Heb je veel afscheiding? Menstruatieondergoed werkt super goed voor vrouwen met veel afscheiding of frequente candida!

Aan je baarmoeder zitten banden. Deze banden lopen van de baarmoeder naar de rest van je buik. Ze lopen vanuit je vagina, je liezen, het schaambotje, je onderrug, je navel en de zijkanten van je buik naar je baarmoeder toe. Als je zwanger bent, rekken de banden uit. Ze moeten meegroeien met je groeiende buik.

Hoe voelt het?

Bandenpijn is een scherpe, onverwachte, stekende pijn. De pijn komt doordat er door groei van de baarmoeder of bewegingen aan de banden van je baarmoeder getrokken wordt. De pijn kan heel verschillend zijn. Het kan een stekende pijn zijn, maar ook een beetje zeurend, zoals bij een menstruatie. De pijn kan komen vanuit je liezen, je vagina, het schaambotje, je navel, je onderrug of je zij. Want op al deze plekken zitten banden. Telkens als je buik groeit, moeten je banden meegroeien. Dat groeien is een pijnlijk gevoel. Je kunt ervan schrikken, zo pijnlijk kan het zijn. Je kunt ook last hebben van een uitstralende pijn naar je billen en bovenbenen.

Bandenpijn kan erg vervelend zijn, maar het is niet gevaarlijk.

Wanneer heb je last van bandenpijn?

Je kunt je hele zwangerschap last hebben van bandenpijn. Sommige vrouwen hebben er vooral in het begin last van. Anderen hebben veel bandenpijn in de laatste maanden, als hun buik steeds zwaarder wordt. Er zijn ook vouwen die nooit bandenpijn hebben. Je kunt bandenpijn op veel verschillende momenten voelen bijvoorbeeld als je moe bent; opstaat uit bed; als je moet niezen of hoesten; bij uitrekken, tillen, het maken van een onverwachte beweging of tijdens het vrijen.

Tips

• Ga even rustig zitten of liggen. Probeer rustig in en uit te ademen, naar de plek van de pijn toe.
• Leg een warme (géén hete!) kruik op de pijnlijke plek.
• Draag een stevige zwangerschapsonderbroek. Je buikspieren worden er niet slapper van, ze blijven gewoon meedoen. In lingeriewinkels of winkels met zwangerschapskleding verkopen ze goede zwangerschapsonderbroeken. Ze zijn erg duur, maar ze geven veel meer steun dan goedkopere onderbroeken.
• Draag een buikband. Een goede buikband kun je kopen in een winkel met zwangerschapsproducten. Ook de fysiotherapeut kan je helpen aan een buikband.
• Sport je graag? En wil je dat zo lang mogelijk blijven doen? Koop dan direct een buikband. Zo’n band ondersteunt je buik. Zo kun je langer blijven sporten. Heb je na het sporten steeds last van bandenpijn? Dan sport je waarschijnlijk te hard. Doe het dan wat rustiger aan.
• Zwemmen is een fijne sport als je zwanger bent. Soms kun je ook met zwemmen last hebben van bandenpijn. Rust dan even wat en probeer het na een tijdje opnieuw. Lukt het niet zonder pijn? Stop dan en probeer het volgende week weer. Vaak is pijn bij het zwemmen tijdelijk. Je hebt er de ene keer meer last van dan de andere keer.
• Doet het pijn of blijft het gevoel ook als je je probeert te ontspannen? Bel ons dan op het spoed-nummer (06-54788178).

Veel vrouwen die zwanger zijn, hebben pijn in hun bekken. Ongeveer de helft van de zwangere vrouwen heeft last van bekkenpijn of lage rugpijn. Eerst geven we wat informatie over hoe je bekken eruitziet. Dan kun je beter begrijpen waardoor je bekkenpijn hebt.

Het bekken bestaat uit een aantal verschillende botten:

• Het heiligbeen. Dat zit aan de kant van je rug. De medische naam is: sacrum.
• Het darmbeen of heupbeen. Dat is de zijkant van je bekken. De medische naam is: os ilium. Dit bot zit links en rechts. Je kunt dit bot ook goed zelf voelen: de voorkant en de bovenkant steken uit.
• Het schaambot. Dat zit aan de voorkant, vlak boven je vagina. De medische naam is: symfyse.
• Het onderste deel van je ruggenwervels is dus het heiligbeen. Dit bot zit vast aan het darmbeen. De verbinding waarmee de botten aan elkaar vastzitten, noemen we een gewricht. Het gewricht tussen het heiligbeen en het darmbeen is het sacro-iliacale gewricht, kortweg het SI-gewricht. Je hebt dus aan twee kanten een SI-gewricht. Ze zitten laag op je rug aan beide kanten van je ruggenwervel. Op die plek zitten twee kleine kuiltjes in je rug, vlak boven je billen. Aan de voorkant van je lichaam zit je schaambeen. Ook dat bot zit vast aan het darmbeen. Het gewricht tussen het darmbeen en het schaambeen is het schaambot. Dat gewricht zit net boven je vagina.

Tussen de botten van het bekken zitten dus gewrichten: de symfyse en de SI-gewrichten. Deze verbindingen zijn van kraakbeen. Dat is een soort zacht bot. Hierdoor kunnen de botten langs elkaar bewegen zonder dat het pijn doet. Om de verbindingen heen zitten banden. Deze banden zijn elastisch. Ze kunnen dus gemakkelijk bewegen en uitrekken. Tegelijk houden de banden de botten goed bij elkaar. Als je zwanger bent, worden de banden in je bekken soepeler. Dat komt door hormonen. Dat moet ook, want bij de bevalling komt er zo wat speling in je bekken waardoor je kindje wat makkelijker door je bekken geboren kan worden.

Wat is het verschil tussen bekkenpijn en bekkeninstabiliteit?

We hebben het tegenwoordig eigenlijk niet meer over bekkeninstabiliteit maar over bekkenpijn. Hoe soepel of instabiel je bekken is heeft namelijk niets te maken met de eventuele pijn die je voelt. Er zijn vrouwen met een heel soepel bekken in de zwangerschap zonder pijn, en vrouwen met veel pijn waarbij het bekken maar een heel klein beetje soepeler is geworden. Daarom wordt nu eigenlijk alleen gesproken over bekkenpijn. Bekkenpijn komt vaak voor. Veel vrouwen hebben er tijdens de zwangerschap last van. Je krijgt bekkenpijn doordat de banden die aan je bekken vastzitten, soepeler worden. Daardoor voelen je botten van je bekken losser, en kunnen zenuwen bekneld raken en botten pijnlijk langs elkaar gaan schuiven.

De pijn komt niet alleen doordat je gewrichten soepeler worden. Ook baarmoeder en kindje drukken tijdens je zwangerschap tegen je bekken. Ook je houding verandert: je buik komt meer naar voren, waardoor je buik aan je rug en je bekken trekt. De pijn kan erger worden als je houding niet goed is. Of als je je bekken te veel belast.

Na een bevalling is je bekken natuurlijk altijd extra belast en daardoor kan de pijn de eerste dagen na een bevalling wat zijn toegenomen. Maar gelukkig zijn er ook vrouwen die juiste meteen na de bevalling al minder pijn voelen, omdat de druk van de baarmoeder en kindje op hun bekken weg is. Het is moeilijk te zeggen waarom de ene vrouw pijn heeft en de andere niet. Het zal deels afhankelijk zijn van je houding, je werkzaamheden, je zwangerschap en het verloop van je bevalling.

Wat kun je zelf doen aan bekkenpijn in de zwangerschap?

Heb je veel last van je bekken of je onderrug? Dan is het verstandig om naar een fysiotherapeut of mensendieck therapeut te gaan, die gespecialiseerd is in bekkenklachten. Als je net bent bevallen komen ze soms ook bij je thuis voor de behandeling. In ons adresboek op de website kun je therapeuten vinden waar wij veel mee samenwerken.

Tips

Staan- Lang op één plek staan is vaak pijnlijk. Vaak is de beste oplossing te gaan zitten of lopen. Kan dat niet? Zorg dan dat je dan steeds je houding verandert.- Sta in ballethouding: zet je voeten naast elkaar, iets met je voeten naar buiten gedraaid.- Niet met je knien op slot, maar een beetje gebogen. Zo wordt je rug niet te hol getrokken.

Zitten- Zitten is vaak pijnlijk. Probeer eens heel bewust een aantal stoelen: hoge, lage, zachte en harde. Elke vrouw heeft zo haar eigen voorkeur. Sommige zwangere vrouwen vinden het fijn om op een tuinstoel te zitten!- Zit rechtop. Ga met je rug tegen de rugleuning zitten en houd je knieën 90% gebogen. Plaats eventueel een boek of plankje onder je voeten als de stoel voor jou te hoog is. Ga niet met je benen over elkaar zitten.

In bed stappen- Ga eerst op de rand zitten. Steun op één arm, en ga dan in één beweging liggen, terwijl je je benen meeneemt.

Uit bed stappen- Ga eerst op je zij liggen. Buig dan je knieën. Hang je voeten buiten het bed. Duw je zelf omhoog met je arm totdat je rechtop zit.

Liggen- Lig op je zij met je benen gelijk aan elkaar. Leg eventueel een kussentje tussen je benen en onder je buik. Probeer verschillende kussens totdat je lekker ligt.- Lig op je rug met eventueel een kussentje onder je benen.

Onder in je buik zit de blaas. De blaas bewaart je plas (urine). Je plas komt naar buiten door je urinebuis. Als je een blaasontsteking hebt, is de wand van je blaas en/of je urinebuis ontstoken als gevolg van een infectie veroorzaakt door bacteriën. De hormonen in je lichaam veranderen in de zwangerschap. Daardoor wordt je vagina minder zuur, waardoor je meer kans hebt op bacteriën en schimmels in je vagina. Door de hormonen is je urinebuis ook wat wijder. Bacteriën kunnen dan makkelijker in je blaas komen. Als gevolg van de volle baarmoeder die op je blaas drukt kun je je blaas soms niet helemaal leegplassen. Als er hierdoor plas achterblijft in je urinebuis en blaas heb je meer kans op een infectie.

Hoe merk je dat je blaasontsteking hebt?

• Je hebt na het plassen direct het gevoel dat je weer moet plassen.
• Je plast steeds kleine beetjes, soms maar druppeltjes.
• Je hebt een zeurende pijn in je onderbuik, net als wanneer je ongesteld bent.
• Je hebt pijn in je zij en/of onderrug.
• Je bent misselijk en je moet overgeven.
• Je plas ruikt vreemd.
• Je plas ziet er niet helder uit.
• Je hebt bloed in je plas.
• Je urinebuis prikt of jeukt tijdens het plassen.

Heb je één of meer van deze klachten? Ga dan met een potje mee met je urine erin naar je huisarts. De huisarts onderzoekt je urine. Is het een blaasontsteking? Dan krijg je antibiotica speciaal geschrikt voor zwangere vrouwen. (Vertel je huisarts / huisarts assistent wel specifiek dat je zwanger bent) Een blaasontsteking is niet gevaarlijk voor jou of je kindje. Maar in je zwangerschap heb je wél meer kans dat de blaasontsteking doorgaat naar je nieren. Je kunt dan een nierbekkenontsteking krijgen, en dat is wel gevaarlijk. Je kindje kan dan langzamer gaan groeien en misschien eerder geboren worden.

Ook kan de bacterie die een blaasontsteking veroorzaakt de baby ziek maken als deze in je vagina aanwezig is tijdens de bevalling. Dit is het geval als de GBS de oorzaak is van je blaasontsteking. 
Tijdens de zwangerschap zal de huisarts dus altijd je urine op kweek laten zetten om te achterhalen wat welke bacterie de ontsteking heeft veroorzaakt. 

Hoe kun je een blaasontsteking voorkomen?

• Veeg je vagina altijd van voren naar achter af en was je handen.
• Probeer 2 liter water per dag te drinken. Met veel plassen spoel je de bacteriën weg.
• Neem de tijd om te plassen en plas je blaas goed leeg.
• Kantel je bekken een paar keer nadat je hebt geplast, zodat ook het laatste beetje plas uit je blaas komt.
• Doe geen oefeningen met je bekkenbodem terwijl je plast. Dat is niet goed voor je blaas.
• Plas na het vrijen. Hierdoor spoel je bacteriën weg.

Als je zwanger bent en er komt opeens wat bloed uit je vagina, dan is het heel begrijpelijk dat je schrikt. Het kán een ernstige oorzaak hebben maar kan ook onschuldig zijn. Minder dan 50% van de vrouwen die in de eerste maanden van de zwangerschap bloed verliezen, krijgen een miskraam.

Bloedverlies aan het begin van de zwangerschap kan verschillende oorzaken hebben.

Niet ernstige oorzaken:

• de ingroei (innesteling) van de bevruchte eicel in de baarmoeder. Een innestelingsbloeding. Dit bloedverlies is vaak weinig.
• een gesprongen adertje in je vagina. Dit kan ontstaan nadat je seks hebt gehad, of als je last hebt van harde poep. Dit is vaak weinig bloedverlies, van enkele druppels tot een plekje in je onderbroek.

Mogelijk ernstige oorzaken:

• Een miskraam Als je bloedverlies hebt, kan het ook een teken zijn dat je een miskraam krijgt. Vaak is er dan meer bloedverlies dan een paar druppels. Het lijkt dan op een beginnende menstruatie. Ook gaat dit vaak in combinatie met buikpijn.  Dus hoe meer bloedverlies en hoe meer krampen, hoe groter de kans dat de zwangerschap eindigt in een miskraam.
• Afwijkingen aan de baarmoedermond of baarmoeder, bijvoorbeeld een vleesboom.
• Een ontsteking in je vagina of baarmoeder, bijvoorbeeld een geslachtsziekte.
• Heel soms nestelt een vruchtje zich niet in in de baarmoeder, maar erbuiten. Dat heet een een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Dat geeft soms ook bloedverlies, vaak in combinatie met buikpijn.

Ook bloedverlies na 14 weken zwangerschap kan verschillende oorzaken hebben:

• Aambeien Een aambei is een uitgerekt bloedvat van de anus (je poepgaatje). Soms zakken deze bloedvaatjes naar beneden en zie je ze uit je anus komen. Als zo’n bloedvaatje stukgaat, komt er wat bloed uit. Dat is niet gevaarlijk voor jou of je kindje.
• Er is een bloedvaatje stukgegaan in je vagina of baarmoedermond stuk gegaan, dat kan gebeuren bij sporten, hoesten, lachen of tijdens het vrijen. Hierdoor kun je een paar druppels bloed verliezen. Dat is niet gevaarlijk voor jou of de baby.
• Je hebt een blaasontsteking
  Soms zit er bloed in je urine als je een blaasontsteking hebt. Andere klachten van een blaasontsteking kunnen zijn een pijnlijk gevoel in je onderbuik, loze aandrang om te plassen, pijn tijdens het plassen. Als je een blaasontsteking niet behandelt, kan dat een nierbekken ontsteking worden. Dat kan gevaarlijk zijn voor jou of de baby. Laat daarom bij twijfel altijd je urine controleren bij ons of de huisarts.
• De baarmoeder begint open te gaan door weeën of krampen. Als je > 37 wkn zwanger bent is dit niet erg, ben je <37 wkn zwanger wel. Dan heet dit een vroeggeboorte en moet je ons meteen bellen!

• Er is een bloedvaatje in de placenta (moederkoek) stukgegaan. Dat kan gebeuren:

  • als de placenta vóór de baarmoedermond ligt (dat weet je na de 20 weken echo)
  • als een rand van de placenta los ligt
  • als de placenta loslaat van de baarmoeder. Dit kan heel gevaarlijk zijn voor je kindje.

  Soms wordt er geen oorzaak gevonden voor het bloedverlies

Je baarmoeder bestaat uit een heleboel verschillende spieren. Deze spieren kun je voelen als ze zich samentrekken. Dat voel je soms tijdens je menstruatie of tijdens een orgasme. Als dat in je zwangerschap gebeurt, noemen we het een ‘harde buik’.

Tijdens de zwangerschap verandert je baarmoeder. Vóór je zwangerschap paste er maar een paar milliliter vocht in je baarmoeder. Aan het einde van de zwangerschap past er een baby van ongeveer vijftig centimeter, een paar liter vruchtwater en een placenta in je baarmoeder. Dit is bij elkaar ruim 4,5 kilo. De spieren van je baarmoeder rekken dus flink uit tijdens de zwangerschap.

Als reactie op het rekken en groeien van de baarmoeder kunnen de spieren ook opeens samentrekken: een harde buik. In het begin van de zwangerschap gebeurt dat nog niet, het kindje dat in je baarmoeder zit is nog heel klein. Vanaf ongeveer 20 weken zal je baarmoeder steeds vaker samentrekken. Deze samentrekkingen zijn een soort oefeningen van je baarmoeder, om zich voor te bereiden op de bevalling.

Je kindje heeft geen last van jouw harde buiken. Wel kan het zijn dat je de baby wat minder voelt bewegen door de harde buiken.

Momenten waarop je een harde buik kunt krijgen

• Als je baarmoeder moe is van al het dragen, bijvoorbeeld na een dag hard werken. Dat is heel normaal en niet erg.
• Als je een plotselinge beweging maakt, na een orgasme, als je je inspant (bijvoorbeeld bij het sporten), als je erg schrikt, als je stress hebt, als je nodig moet plassen of als je kindje flink beweegt.
• Als je een blaasontsteking hebt. (Als je veel harde harde buiken hebt is het verstandig om je urine door je huisarts te laten onderzoeken op een blaasontsteking. Ook als je geen andere klachten hebt. Een blaasontsteking kan in de zwangerschap met weinig symptomen gepaard gaan)

Heb je vaak een harde buik?
Het is heel normaal om soms een harde buik te hebben tijdens je zwangerschap. Maar heb je vaker dan vier keer per uur een harde buik? Of heb je steeds aan het eind van de dag een harde buik? Dan kan dat betekenen dat je overdag te veel doet. Doe het dan wat rustiger aan. Het kan namelijk dat de harde buiken over gaan in weeën en dat is nog helemaal niet de bedoeling.

Tips

• Probeer eens een buikband te dragen. Een buikband is een elastieken band die je buik ondersteunt. Veel vrouwen hebben minder last van harde buiken als ze een buikband dragen. Je kunt ze kopen bij sommige lingeriewinkels of babyzaken.
• Probeer je te ontspannen als je een harde buik hebt.
• Neem rust! Ga minder werken of thuis werken als dat kan, zeg afspraken af of maak afspraken op momenten dat je je fit voelt. Het is heel belangrijk dat je leert luisteren naar je lichaam. Als je vaak harde buiken hebt moet je echt kijken waar je het rustiger aan kan doen.
• Neem een warme douche of ga even op de bank liggen met een warme kruik. Misschien wil je partner je wel even masseren.
• Probeer je baarmoeder te laten ontspannen door via je buik te ademen. Dit doe je zo: Leg je handen op je buik en adem rustig in. Probeer bij het inademen je buik bol te maken. Adem weer uit. Je buik gaat dan weer omlaag. Je moet soms even oefenen om op deze manier te kunnen ademen. Maar als je het eenmaal kunt, is het een prettige manier van ontspannen. Ook voor tijdens de bevalling!

Het verschil tussen een wee en een harde buik?

• Weeën doen pijn, harde buiken niet. Harde buiken zijn oncomfortabel.
• Weeën komen regelmatig, harde buiken komen niet regelmatig.
• Harde buiken worden minder als je rustig gaat zitten of liggen, weeën niet.
• Weeën zorgen voor ontsluiting, harde buiken niet.
• Bloedverlies tijdens weeën is normaal, tijdens harde buiken niet!

Als je zwanger bent, kun je last krijgen van hoofdpijn. Oorzaken van hoofdpijn in de zwangerschap kunnen zijn:

• Er zijn aanwijzingen dat de hormoonveranderingen hoofdpijn veroorzaakt. Dit is onschuldig.
• Hoofdpijn kan ook worden veroorzaakt door een laag ijzergehalte in je bloed. We zullen je ijzergehalte altijd aan het begin van de zwangerschap onderzoeken en bij 30 weken zwangerschap. Maar we zullen het extra testen als je klachten hebt, zoals bijvoorbeeld hoofdpijn of extreme moeheid.
• Door een vochttekort kun je hoofdpijn krijgen. Drink daarom altijd voldoende vocht, verdeeld over de dag. Minimaal 1,5-2 liter per dag. Dit is de meest voorkomende oorzaak van hoofdpijn in de zwangerschap. Ga dus altijd meer drinken als je hoofdpijn hebt!
• Een hoge bloeddruk kan ook hoofdpijn veroorzaken. Een hoge bloeddruk is gevaarlijk, zeker als je zwanger bent. Het is daarom belangrijk ons altijd te bellen als je erge hoofdpijn hebt, ook als het weekend is of ‘s nachts!

Pijnstilling
Je mag paracetamol nemen tegen hoofdpijn. Neem niet meer dan 2 tabletten (van elk 500 mg) per keer en niet meer dan 6 tabletten (3000 mg) per dag. In de paracetamol mag geen codeïne, cafeïne of andere stoffen zitten. Als je een ander medicijnen wilt gebruiken tegen de hoofdpijn, overleg dan met je huisarts of apotheek en vertel duidelijk dat je zwanger bent.

Ongeveer 1 op de 5 vrouwen heeft last van jeuk tijdens de zwangerschap.

Vaak wordt de jeuk veroorzaakt door het groeien van de buik (en van de borsten, billen en benen), en dat is vervelend maar onschuldig.
Maar helaas is jeuk dat niet altijd onschuldig. Jeuk kan een symptoom zijn van zwangerschaps cholestase, hierbij is er een trage afvoer van gal waardoor er een ophoping ontstaat in je lever waardoor deze (tijdelijk) kan beschadigen. In het ergste geval kunnen de galzuren in je bloed terechtkomen.

Bij zwangerschap cholestase zijn er risico’s voor de baby. De galzuren komen via de moederkoek bij de baby, en deze stoffen zijn waarschijnlijk schadelijk voor de baby. Kinderen kunnen te vroeg geboren worden en er is een grotere kans op complicaties, zoals meconium in het vruchtwater. Ook is er een verhoogde kans op een doodgeboren kind, zeker in een situatie van sterk verhoogde galzuren.

Enkele feiten:
- Het ontstaat vaak in het 3e trimester
- Vaak is de jeuk het hevigst in de nacht
- Meestal is er niets te zien aan huid 
Soms is er ook sprake van:
- Misselijkheid
- Bloed plassen of donkere urine
- Ontkleurde ontlasting
- Urineweg infecties
- Algehele malaeise
- Pijnlijk gevoel in rechter bovenbuik
- Prikkelbaarheid

 

Als je zwanger bent, heb je meer progesteron in je lichaam. Progesteron is een hormoon. Dit hormoon geeft je hersenen het signaal dat je meer zuurstof nodig hebt. Als je zwanger bent, krijgen je hersenen dus eerder het signaal dat je meer zuurstof nodig hebt. Je gaat dan sneller ademen. Dat gebeurt vaak zomaar, als je ligt, zit of een stukje hebt gelopen.

Als je kortademig bent, moet je rustig blijven ademen. Dan gaat het vanzelf over. Raak niet in paniek. Anders kan het erger worden. Adem rustig in en uit, naar je buik toe. Doe dit door eerst je handen op je buik te leggen. Adem daarna rustig in en duw daarmee je je buik naar buiten. Als je uitademt, laat je je buik weer naar binnen gaan. Probeer hierbij je borstkas zo min mogelijk te bewegen.

Als je veel last hebt van kortademigheid, ben je vaak snel moe. Je hebt soms ook minder energie. Dat is heel vervelend, zeker als je veel moet traplopen, tassen tillen, of naar iets toe wilt rennen. Probeer rustig aan te doen. Rust vaker uit op een bankje. En vraag andere om hulp. Vraag bijvoorbeeld of je partner, vriendin of buurman de boodschappen te tillen!

Als je brandend maagzuur hebt, komt het zuur uit je maag terug in je slokdarm. Dat geeft een brandend gevoel achter je borstbeen. Verder kun je gaan boeren en heb je vaak een heel vol gevoel na de maaltijd. Het zuur dat omhoog komt uit je maag is veel te zuur voor je slokdarm. Daardoor brandt het in je slokdarm. Dat is een heel vervelend gevoel. Als je zwanger bent, kun je meer last hebben van brandend maagzuur dan normaal. Dat komt omdat er een paar dingen in je lichaam veranderen.

Je spijsvertering verandert
Als je zwanger bent, veranderen er twee dingen in je spijsvertering:

• De klep tussen je slokdarm en je maag werkt niet zo goed als normaal. Daardoor komt het zuur uit je maag makkelijk omhoog, je slokdarm in.
• Je maag en je darmen zijn minder actief. Daarom duurt het veel langer voordat je eten is verteerd. Het eten zit langer in je maag, en daardoor heb je dus snel te veel in je maag. Je kunt dus zeggen dat je maag overstroomt. De inhoud gaat terug in je slokdarm.

Je maag zit klem
Heb je in de tweede helft van je zwangerschap last van brandend maagzuur? Dat komt doordat je maag klem komt te zitten. Je baarmoeder en je kindje nemen steeds meer plaats in je buik in. Alle andere organen schuiven daardoor iets op. Je kindje duwt je maag omhoog. Daardoor komt het maagzuur makkelijker in je slokdarm. Hierdoor krijg je last van brandend maagzuur.

Medicijnen
Er zijn (zelfzorg) medicijnen te koop die kunnen helpen tegen maagzuur en veilig te gebruiken zijn tijdens de zwangerschap. Zoals Rennies, Regla pH of Graviscon. Deze zijn zonder recept te koop bij drogist en apotheek.Heb je zoveel last van maagzuur dat je een sterker medicijn wilt? Vraag dan advies aan je huisarts. Vergeet niet te vertellen dat je zwanger bent.

Tips

• Eet rustig en kauw goed.
• Verdeel de maaltijden goed over de dag.
• Eet veel vezelrijke voeding.
• Eet geen vet eten. Vet eten blijft lang in je maag zitten.
• Neem de tijd om te eten. Rust na het eten even uit.
• Blijf de eerste uren na het eten rechtop zitten.
• Eet 3 uur vóórdat je gaat slapen geen zware dingen.
• Zorg dat je genoeg beweegt. Daardoor gaat de vertering sneller.
• Drink minstens anderhalve liter vocht per dag.
• Soms helpt het om een glas melk te drinken of een bakje vla te eten.
• Draag geen (te) strakke kleren.
• Zet het hoofdeinde van je bed iets hoger.
• Probeer voedingsmiddelen als koffie, sinaasappelsap, scherpe kruiden, frisdrank of kauwgom te vermijden.

Misselijk zijn hoort er voor veel zwangeren (helaas) bij. Misschien voel je je vooral 's ochtends beroerd, of juist de hele dag door. Het goede nieuws? Voor de meeste mensen verdwijnen de klachten na het eerste trimester. Maar dat maakt het nu niet minder vervelend.

Hoe vaak komt het voor?

Zo’n 85% van de zwangeren heeft in meer of mindere mate last van misselijkheid. De klachten beginnen meestal tussen week 4 en 9 van je zwangerschap en worden vaak minder na week 14 tot 16. Maar: bij 15% duurt het langer – soms tot week 20 – en bij 1 op de 10 blijft de misselijkheid helaas de hele zwangerschap aanwezig.

Waarom ben je eigenlijk misselijk?

De exacte oorzaak is nog niet helemaal duidelijk. Waarschijnlijk speelt een combinatie van erfelijkheid, hormonen en je spijsvertering een rol. Vooral het zwangerschapshormoon hCG lijkt een grote invloed te hebben. Ook progesteron en oestrogeen worden in verband gebracht met deze klachten. (Wist je bijvoorbeeld dat je oestrogeen productie stijgt tot zo’n 1000 keer in vergelijking met normaal! Oestrogeen maakt je lichaam – met name je bekken – soepeler en stimuleert de doorbloeding en groei van je baarmoeder.)

Is het erg voor je baby?

Bij milde misselijkheid niet. Sterker nog: uit onderzoek blijkt dat lichte misselijkheid mogelijk zelfs beschermend werkt. Er is minder kans op een miskraam, een laag geboortegewicht of een vroeggeboorte. Sommige studies zien zelfs positieve effecten op het IQ en gedrag van kinderen. Maar: als je géén misselijkheid ervaart, betekent dat natuurlijk niet dat er iets mis is.

Wanneer is misselijkheid wél zorgelijk?

Bij een ernstige vorm van misselijkheid – hyperemesis gravidarum – kun je uitdrogen, veel gewicht verliezen of voedingstekorten oplopen. Dit kan effect hebben op je eigen gezondheid én op die van je baby. Hyperemesis is een belangrijke reden voor ziekenhuisopnames in het eerste deel van de zwangerschap. In zulke gevallen is er een verhoogd risico op complicaties zoals pre-eclampsie of vroeggeboorte.

Twijfel je of jouw klachten te heftig zijn? Neem altijd contact met ons op. Wij kijken met je mee.

De impact op jouw dagelijks leven

Zelfs bij milde klachten kan misselijkheid je leven flink beïnvloeden. Werken, voor andere kinderen zorgen, sociale contacten onderhouden – het kan allemaal lastig zijn. Daarbij krijg je niet altijd begrip uit je omgeving, en dat maakt het extra zwaar. Het is normaal als je je hierdoor verdrietig, gefrustreerd, schuldig of zelfs somber voelt. Je bent niet alleen. Overleg met je werkgever als werken niet meer gaat. Sommige vrouwen moeten ziekteverlof aanvragen als de misselijkheid te erg wordt, maar soms kan een paar uur laten beginnen met werken al voldoende helpen. Bespreek deze mogelijkheden met je ARBO-arts. 

In de blog: Zwangerschaps misselijkheid, wat kun je doen? vertellen we wat je kan doen tegen zwangerschaps misselijkheid. 

De blog: Hyperemesis gravidarum: Meer dan gewone zwangerschapsmisselijkheid gaat over extreme misselijkheid in de zwangerschap. 

Als je zwanger bent, werken je darmen langzamer door het hormoon progesteron. Misschien beweeg je ook minder. Hierdoor werken je darmen ook langzamer. Een voordeel hiervan is dat je lichaam veel vocht uit je poep haalt en je voedingsstoffen goed opneemt. Dit is goed voor de gezondheid van je kindje. Een groot nadeel van darmen die langzamer werken is dat je niet goed kunt poepen. Je hebt last van verstopping. Dit heet ook wel obstipatie.

Tips om makkelijker te poepen

• Moet je poepen, ga dan meteen. Als je wacht, wordt je poep steeds harder.
• Ontspan als je op de wc zit. Als je je ontspant, kun je makkelijker poepen. Persen heeft geen zin, hierdoor gaat het alleen maar moeilijker. En je hebt kans dat je dan aambeien krijgt.
• Koop een WC-krukje. Onderzoek toont aan dat gehurkt zitten velen malen beter ontlast dan de zit-positie, omdat de bekkenbodemspieren zich dan veel beter kunnen ontspannen. Een WC krukje zorgt ervoor dat je jouw benen direct op de ideale knie- en beenhoogte zet. En over een jaar of 3 gebruikt je kind het om op de wc te klimmen!
• Beweeg vaker. Beweging zorgt ervoor dat je darmen ook ‘bewegen’. Wandelen is heel goed voor je darmen.
• Eet op regelmatige tijden.
• Drink minimaal 2 liter vocht per dag.
• Andere voeding kan ook helpen. Eet bijvoorbeeld geen droog eten, zoals beschuit, crackers en koekjes.
• Als eten aanpassen en veel bewegen niet helpt, kun je medicatie gaan gebruiken.
  Er zijn verschillende soorten medicijnen die gebruikt kunnen worden bij verstopping:
  • Volumevergrotende of osmotische laxeermiddelen
  • Contactlaxantia
  • Diverse laxeermiddelen 

Welk medicijn voor jou het beste zal werken kan je lezen op de website van het Lareb. 

Pijnlijke borsten zijn een van de eerste zwangerschapsverschijnselen. Je kunt het al in de vierde week van je zwangerschap merken. Soms kun je tijdens je menstruatie ook gevoelige borsten hebben, maar als je zwanger bent is deze pijn vaak heftiger. Na ongeveer zes weken in de zwangerschap kunnen je borsten ook gaan groeien. Ze zwellen en kunnen zelfs zo pijn doen dat afdrogen al niet te verdragen is.

Wat is de oorzaak van je pijnlijke borsten?

Voor vrijwel elk ‘zwangerschapskwaaltje’ is er wel een oorzaak. De reden voor pijnlijke borsten als je zwanger bent heeft te maken met de verandering in je hormoonhuishouding. Je maakt de zwangerschapshormonen oestrogeen en progesteron aan. Deze hormonen zorgen ervoor dat jouw lichaam zich klaarmaakt voor de zwangerschap en dit merk je op verschillende vlakken. Deze hormoonaanmaak kan jou bijvoorbeeld ook misselijk maken door de heftige verandering. De pijn in je borsten komt doordat er melkklieren gaan groeien. Er komen melkkanalen en lactocyten (melkproducerende cellen) bij en hiermee bereidt je lichaam zich al voor op borstvoeding. Ook wordt de bloedtoevoer naar de borsten verhoogd waardoor ze gaan zwellen. Deze zwelling prikkelt vervolgens weer de zenuwen en dit veroorzaakt de pijn.

Hoe lang duurt deze pijn?

Vaak duurt de pijn in je borsten tot ongeveer het tweede trimester. Dit betekent dat de pijn ongeveer drie maanden kan aanhouden. Op dit moment is je lichaam gewend aan de hormonen en ook zal de groei van de borsten dan afnemen. Het kan zijn dat aan het eind van je zwangerschap en tijdens de kraamtijd je borsten weer pijnlijker worden. Dit komt doordat de melkproductie op gang komt of door stuwing (het gevoel dat je borsten ‘vol’ zitten).

Wat doe je tegen gevoelige borsten als je zwanger bent?

Niemand houdt van pijn, daarom is het prettig om op de hoogte te zijn van alle hulpmiddelen die jouw pijnlijke borsten tijdens je zwangerschap kunnen verlichten. De eerste tip is het vervangen van je gewone beha’s door zwangerschapsbeha’s. Deze ondersteunen goed waardoor het bindweefsel in je borstel niet onnodig opgerekt worden. De bandjes zijn breder dan een gewone beha en zijn gemaakt van zacht en rekbaar materiaal. Ze hebben meestal ook geen vervelende beugels en zo min mogelijk naadjes of ander extra’s. Mocht je steeds weer een grotere cup nodig hebben, overweeg dan een voedingsbeha. Deze zijn ook heel goed geschikt als zwangerschapsbeha!

Andere tips die je helpen tegen pijnlijke borsten:

• Vermijd cafeïne en zout. Cafeïne zorgt voor een nog hogere hoeveelheid oestrogeen. Zout zorgt ervoor dat je vocht vasthoudt waardoor je borsten nog meer gaan zwellen.
• Smeer je borsten in met een rijke, voedende bodylotion om je huid soepel te houden. Hierdoor wordt het trekkende gevoel minder.
• Leg een warme kruik of kompres tegen je borsten.
• Probeer om ‘s nachts een zachte sportbeha te dragen.
• Neem een douche of bad. Warm water ontspant het lichaam waardoor de pijn afneemt.
• Als aanraking van de borsten niet al te pijn doet, kun je je borsten zachtjes masseren met je handpalmen.

Striae

Striae, zijn een soort strepen op je huid. Je kan deze krijgen als je huid te ver is uitgerekt, en je daarvan een soort kleine littekentjes krijgt. De littekentjes kunnen 1 centimeter lang zijn, maar ook 10 of 15 centimeter. Helaas gaan striae niet meer weg als je ze hebt, maar na verloop van tijd worden we wel minder zichtbaar. Pas ontstane striae zijn vaak rood of paars van kleur en na verloop van tijd worden ze huidkleurig en dan zie je ze gelukkig niet meer zo goed.

In de zwangerschap heb je kans op het ontstaan van striae omdat je buik in korte tijd veel groeit. Maar ook je heupen, borsten en armen worden vaak wat dikker, waardoor je ook op deze plekken striae kan krijgen.

Op sommige crèmes staat dat het helpt tegen striae. Maar dat is nooit bewezen. Er is ook geen behandeling voor. Je kunt een paar dingen doen om de kans wat te verkleinen.

Wat mogelijk wel iets helpt is:

• Ondersteunende kleren dragen. Bijvoorbeeld een stevige bh. Dan rekt de huid van je borsten zo min mogelijk uit. Of een stevige band om je buik. Dan rekt de huid van je buik zo min mogelijk uit.
• Masseer je huid. Dan blijft die soepel en goed doorbloed.
• Eet gezond. Dan word je niet te dik, als je snel dikker wordt heb je meer kans op striae.
• En duimen...want het is vaak gewoon pech of geluk.

Spataderen zijn blauwe dikke aderen die zichtbaar zijn door de huid heen. Spataderen zitten meestal op je benen. Maar ze kunnen ook op je schaamlippen voorkomen.

Hoe ontstaan spataderen?

De bloedvaten die bloed terugbrengen naar je hart heten aderen. Als je aderen slapper worden of niet goed werken, blijft het bloed in je aderen staan. Dan zit er te veel bloed in je aderen. Dat bloed zie je dan door je huid heen, dit ziet er uit als blauwe lijnen op je benen of schaamlippen. Niet alle zwangere vrouwen krijgen spataderen. Maar als je zwanger bent, heb je meer kans op spataderen. Dat komt door drie dingen:

• Je aderen worden slapper door de hormonen.
• Je baarmoeder zorgt ervoor dat je bloed moeilijker terugstroomt naar je hart
• Het bloed blijft in je benen staan.
• Als je zwanger bent, heb je een liter meer bloed in je lichaam dan normaal.

Spataderen zijn niet mooi om te zien, en kunnen pijnlijk zijn. Je benen kunnen heel zwaar voelen en tintelen. Als je spataderen op je schaamlippen hebt, voelt dit heel vervelend. Het voelt alsof je vagina heel groot en zwaar is.

Tips ter voorkoming van spataderen
Spataderen zijn niet helemaal te voorkomen, maar je kunt de kans erop wel verkleinen door op de volgende dingen te letten:

• Sta niet te lang achter elkaar stil. Moet je toch lang staan? Beweeg dan een beetje door op je plaats te lopen.
• Ga niet met je benen over elkaar zitten.
• Je benen mogen niet te lang warm zijn. Ga dus niet te lang in een warm bad zitten. En sta niet te lang met je benen tegen de verwarming. Als je in de auto zit, zet dan de verwarming niet in de richting van je benen.
• Helaas zijn spataderen vaak erfelijk. Als je moeder of vader spataderen heeft, is de kans groter dat jij ze ook krijgt.

Verdwijnen spataderen weer?
Na de zwangerschap worden spatadreen vaak minder en soms verdwijnen ze helemaal. Heb je na de bevalling nog last van de spataderen? Dan kun je ze wel weg laten halen. Je kunt vanaf 6 weken na de bevalling naar je huisarts gaan. Hij of zij verwijst je door naar een chirurg of dermatoloog.

TIPS:

• Vertel het ons als spataderen hebt. Soms is het namelijk nodig om extra onderzoek te doen.
• Koop steunpanty’s voor zwangere vrouwen. Die kun je kopen bij veel warenhuizen zoals de Hema. Dit kun je het beste doen als nog niet veel last hebt van spataderen.
• Heb je veel last van spataderen? Dan kun je naar je huisarts gaan. Hij of zij kan dan speciale steunkousen voorschrijven. Ze worden gemaakt in de maat van je benen.
• Heb je last van spataderen op je schaamlippen? Probeer dan een paar keer per dag te gaan liggen. Dan kan het bloed weer uit de aderen lopen. Je kunt ook een paar ijsklontjes in een washandje doen. Hou die voorzichtig tegen je schaamlippen. Dan wordt de pijn minder. Je hebt tijdens de bevalling geen last van spataderen op je schaamlippen!

Tijdens de zwangerschap hebben veel vrouwen last van urineverlies. Sommige vrouwen verliezen alleen enkele druppeltjes urine, maar er zijn ook vrouwen die helemaal geen controle meer hebben over hun blaas. We adviseren je om dan naar een bekkenbodem fysiotherapeut te gaan. Een bekkenfysiotherapeut is er voor mannen, vrouwen en kinderen die problemen hebben in het gebied van het bekken, de lage rug, buik en bekkenbodem. Je hebt hiervoor GEEN verwijzing nodig van je huisarts. 

Gebruik liever geen inlegkruisje om urine op te vangen, dit vergoot namelijk de kans op een candida (schimmelinfectie.) Wij adviseren bij licht urine verlies menstruatieondergoed te dragen. Dit vangt de urine op, voorkomt geurtjes en ademt wel. Heb je hiervoor te veel urineverlies, koop dat incontinentie maandverband. 

Veel mensen denken dat misselijkheid het eerste teken is dat je zwanger bent. Maar veel vrouwen merken dat ze zwanger zijn omdat hun borsten gespannen zijn, en omdat ze moe zijn. Dat je zo enorm moe kunt zijn komt door het groeiende kindje in je buik en de veranderende hormonen in je lichaam. Zeker de eerste 12 weken van je zwangerschap zijn veel vrouwen extreem moe, daarna verdwijnt deze moeheid meestal. Er zijn zelfs vrouwen die in het 2e trimester van de zwangerschap meer energie hebben dan buiten de zwangerschap!

Moeheid kan heel erg vervelend zijn, soms zijn vrouwen zo moe dat de moeite hebben met dagelijkse bezigheden als werken, koken, fietsen of sociale contacten. Probeer zoveel mogelijk toe te geven aan de moeheid, zeker de eerste weken van de zwangerschap. Ga vroeg slapen en bespreek met je baas of je eventueel wat later kan beginnen met werken. Hoe meer je er in het begin aan toegeeft, hoe eerder de moeheid is verdwenen.

Lees ook de blog: Flinke vermoeidheid tijdens de zwangerschap voor tips en achtergrond informatie.