Bevalpijn, wat helpt?

Bevallen doet pijn. Dat klinkt misschien als een open deur, maar het is belangrijk om te weten dat die pijn niet zomaar een vervelende bijzaak is. Pijn tijdens de bevalling heeft een functie: het helpt je lichaam en je geest zich aan te passen aan het geboorteproces. Toch betekent dat niet dat je het maar ‘moet uitzitten’. Er zijn manieren om de pijn te begrijpen, ermee om te gaan en – als je dat wilt – te verlichten.

Fysieke en emotionele aspecten van pijn

Pijn tijdens de bevalling is complex. Het is niet alleen een lichamelijk gevoel, maar ook een emotionele ervaring. Hoe je pijn beleeft, hangt af van meerdere factoren:

• Fysiek: Tijdens de bevalling trekken je baarmoederspieren zich samen om de baarmoedermond open te laten gaan en later je baby naar buiten te duwen. Dit veroorzaakt de bekende weeën. Daarnaast speelt de rek van je vagina een rol.
• Emotioneel: Angst, spanning en onzekerheid kunnen pijn versterken. Als je je veilig en gesteund voelt, maakt je lichaam endorfines aan – natuurlijke pijnstillers die de intensiteit van de pijn kunnen verlagen.
• Mentaal: Je mindset heeft invloed op hoe je pijn ervaart. Als je beseft dat de weeënpijn geen waarschuwing is, dan ervaren veel vrouwen al minder pijn. Als je begrijpt wat er gebeurt en waarom, kun je de pijn beter plaatsen en er effectiever mee omgaan.
• Controle: Je kunt een wee vergelijken met een golf die aanspoelt op het strand. In het begin voel je de pijngolf aan komen rollen. Net voor de golf omslaat, is de pijn het hevigst. Daarna trekt de golf terug en voel je de pijn weer minder worden. Tussen de weeën door is er rust in je buik en/of rug. De weeën en pauzes zonder pijn zijn voorspelbaar en dat geeft een gevoel van controle.

Hoe werkt pijnstilling in je lichaam?

Er zijn verschillende manieren om pijn te verlichten tijdens de bevalling. We onderscheiden grofweg twee categorieën: niet-medische en medische pijnstilling.

Niet-medische pijnverlichting

• Ademhalingstechnieken: Bewust ademhalen helpt je te ontspannen en focussen, waardoor je minder gespannen bent en de pijn minder heftig aanvoelt.
• Beweging en houding: Door van positie te wisselen of rond te lopen, kun je de intensiteit van de pijn beïnvloeden. Verticale houdingen maken gebruik van de zwaartekracht, wat kan helpen.
• Warmte: Een warme douche of kruik kan ontspannend werken en de pijn verzachten.
• Massage en tegendruk: Fysieke aanraking kan je afleiden van de pijn en je een gevoel van steun geven.
• Hypnobirthing en mindfulness: Technieken die je leren focussen en ontspannen, waardoor je pijnervaring verandert.
• TENS TENS maakt gebruik van milde elektrische stroompjes die via elektroden op je huid pijnsignalen naar je hersenen blokkeren. Je bedient het apparaatje zelf - wat je een gevoel van controle kan geven. 

Hierover meer in het artikel: Natuurlijke manieren om om te gaan met weeën

Medische pijnstilling

• Lachgas (Entonox): Werkt snel en kan je helpen ontspannen. Het neemt de pijn niet volledig weg, maar maakt het draaglijker. Je kan zelf doseren hoeveel lachgas je nodig hebt.
• Remifentanil: Pijnstillende medicatie die via een infuus wordt toegediend,  Dit werkt op je hele lichaam en kan je slaperig maken. Je kan zelf bepalen hoeveel remifentanil je nodig hebt.
• Epidurale verdoving: Een effectieve manier om pijn te verlichten, vooral bij langdurige of zeer intense weeën. Het verdooft het onderlichaam, maar je blijft bij bewustzijn.

Hierover meer in het artikel: Pijnstilling met medicatie

Samenvatting: Wat helpt bij jouw pijnervaring?

Pijn hoort bij bevallen, maar je hoeft het niet alleen te dragen. Begrip van hoe pijn werkt, kan je helpen om er beter mee om te gaan. Er zijn veel manieren om de pijn te verlichten – van ademhalingsoefeningen tot medische pijnstilling. Wat voor jou werkt, hangt af van jouw wensen, situatie en hoe je je voelt tijdens de bevalling.