Breakpoint: –

Bevallen: Medische scenario's

Redenen voor overdracht tijdens een bevalling

Als verloskundigen begeleiden we bevallingen die geen extra risico's of complicaties met zich meebrengen. Ongeveer 30% van de bevallingen kunnen we als verloskundige volledig begeleiden, maar in 70% van de gevallen is er tijdens de bevalling een reden om de zorg over te dragen aan het ziekenhuis, oftewel de tweede lijn. De meest voorkomende reden voor overdracht aan de 2e-lijn is de wens om pijnstilling te krijgen.

🏥 Het verloskunde team van het ziekenhuis, wordt ook wel de 2e-lijn genoemd. Deze bestaat uit verpleegkundigen, 2e-lijns verloskundigen en gynaecologen.

This adds a note in the content

Is het erg als mijn zorg wordt overgedragen?

Nee, helemaal niet. Natuurlijk vinden we het jammer als we je moeten overdragen aan de tweede lijn, omdat we dan niet meer bij je bevalling kunnen zijn. Maar het belangrijkste is dat jij een fijne bevalling hebt en dat zowel jij als je baby gezond blijven. Soms betekent dit dat de zorg beter overgenomen kan worden door een ander team.

Hoe verloopt de overdracht?

We zorgen er altijd voor dat het zorgteam in het ziekenhuis goed op de hoogte is van je zwangerschap en het verloop van de bevalling tot dat moment. Ook bespreken we jouw wensen met het hele team, zodat zij de zorg soepel kunnen overnemen en het zo min mogelijk onrust veroorzaakt voor jou.

Waarom is het goed om hierover te lezen, ook al weet je niet of het gebeurt?

Je kunt van tevoren nooit precies weten hoe je bevalling zal verlopen. Ouders die weten wat er kán gebeuren, zijn vaak minder verrast als een situatie zich voordoet en kijken vaker positief terug op hun bevalling. 

De 9 meest voorkomende redenen waarom wij als verloskundigen de zorg overdragen aan de tweede lijn.

N.B. Ze staan in volgorde van het moment waarop ze zich tijdens de bevalling voordoen weergegeven. De wens om pijnstilling te krijgen is de meest voorkomende reden voor overname.

Je vliezen zijn gebroken, maar de weeën zijn 24 uur later nog niet gestart

Als je na 24 uur nog geen goede weeën hebt, neemt de kans op een infectie in de baarmoeder toe.

Controles: In verband met de kans op een infectie zal de 2e-lijn controles bij jou en de baby doen. Als er geen tekenen van infectie zijn mag je nog 24-48 uur wachten op spontane weeën of ervoor kiezen om meteen te worden ingeleid.

De bevalling: De hartslag van de baby zal constant in de gaten worden gehouden met een CTG. Als er tekenen zijn van een infectie zal jij een infuus krijgen met antibiotica. De bevalling kan verder normaal verlopen.

Na de bevalling: Afhankelijk van het ziekenhuis zal de baby soms 12-24 uur worden geobserveerd voordat je naar huis mag. Jij blijft (soms met je partner) bij je baby tot jullie samen naar huis kunnen.

Je baby heeft in het vruchtwater gepoept

Als een baby in het vruchtwater poept kan dit een teken zijn van stress bij de baby. Ook is het belangrijk dat er een goede opvang is van de baby na de geboorte omdat er een verhoogd risico is op ademhalingsproblemen (bij 5 op de 100 kinderen).

De bevalling: Om de conditie van de baby te beoordelen zal meteen een CTG worden gemaakt. Als er nog geen weeën zijn, zullen deze met een infuus met hormonen worden opgewekt. Als de weeën al zijn begonnen is dit niet nodig. De hartslag van de baby zal constant in de gaten worden gehouden met een CTG. De bevalling kan verder normaal verlopen.

Na de bevalling: Afhankelijk van het ziekenhuis zal de baby soms 12-24 uur worden geobserveerd voordat je naar huis mag. Jij zal als moeder (en soms ook partner) in het ziekenhuis blijven totdat je samen met je baby naar huis kan.

Niet-vorderende ontsluiting

Bij een bevalling opent de baarmoedermond zich geleidelijk, dit heet de ontsluiting. Soms kan het zijn dat de ontsluiting niet vordert, ondanks regelmatige weeën. 

Dit kan verschillende oorzaken hebben, zoals:

  • Onvoldoende krachtige weeën: De baarmoeder trekt niet sterk genoeg samen.
  • Positie van de baby: De baby ligt niet optimaal om de baarmoedermond open te duwen.
  • Spanning of stress: Dit kan invloed hebben op de voortgang.

Wat doen wij? We bekijken de situatie zorgvuldig. Vaak helpt het om van houding te veranderen, te gaan douchen of je even terug te trekken in jezelf zodat je ontspant en je eigen opgewekte oxytocine betere weeën kan maken. Als dat niet genoeg is, kunnen we je verwijzen naar de 2e-lijn.

Wat doet de 2e-lijn: Deze kan medicatie geven om de weeën krachtiger te maken (met medische oxytocine), of pijnstilling om te zorgen voor meer ontspanning wat de ontsluiting kan bevorderen. Als ondanks goede weeën en voldoende ontspanning de ontsluiting niet tot 10cm komt, zal worden besloten tot het verrichten van een keizersnede.

Problemen met de hartslag van de baby

Tijdens de bevalling houden we de hartslag van je baby goed in de gaten. Een veranderende hartslag kan wijzen op stress bij de baby, bijvoorbeeld door:

  • Te weinig zuurstof: Door een probleem met de placenta of navelstreng.
  • Sterke, langdurige weeën: Hierdoor kan de baby minder goed herstellen tussen de weeën.

Wat doen wij? We controleren regelmatig de hartslag met een doptone. Bij afwijkingen veranderen we eerst eenvoudige dingen: van houding veranderen en zelf als zwangere diep doorademen. Vaak herstelt de hartslag dan. Als dat niet voldoende effect heeft verwijzen wij je naar de 2e-lijn. 

Wat doet de 2e-lijn: Zij zullen jou extra zuurstof geven, een infuus met vocht geven of de weeën even laten afnemen door het geven van een medicijn. Ook met deze interventies herstelt de hartslag vaak. Als de hartslag niet voldoende hersteld, wordt een MDO (micro bloed onderzoek) gedaan om de conditie van de baby nog beter in kaart te brengen. Als blijkt dat de baby snel geboren moet worden, dan zal de gynaecoloog een vacuumpomp of een keizersnede uitvoeren. Als dit gebeurt word je natuurlijk de hele tijd op de hoogte gehouden van wat er gebeurd en we leggen je steeds duidelijk uit wat er gebeurt en waarom.

Je wilt pijnstilling

Als je behoefte hebt aan een een epiduraal of remifentanil, zullen wij je overdragen aan de gynaecoloog. 

Om de conditie van de baby te beoordelen zal eerst gedurende 30-45 minuten een CTG (=hartfilmpje) worden gemaakt. Daarna zal de 2e-lijn de mogelijkheden van pijnstilling met jullie bespreken, en kunnen jullie een keuze maken.

Lees voor meer informatie de artikelen die we hebben geschreven over pijnstilling.

Het persen vordert niet (niet-vorderende uitdrijving)

Bij 10 cm ontsluiting kan je baby naar buiten worden geperst. Als er geen of te weinig vordering is zullen wij je overdragen.

Wat doen wij? Als de persen niet vordert omdat de weeën niet effectief genoeg zijn zullen wij eerst alle natuurlijke dingen doen om de weeën te laten toenemen. Voorbeelden zijn: houdingswisselingen, plassen (of katheteriseren als je dat zelf niet lukt), jullie de tijd en uitleg geven. Als dit geen effect heeft zullen we je pas overdragen.

Wat doet de 2e-lijn: Als de uitdrijving niet voldoende vordert of stagneert zal worden beoordeeld door de arts waardoor dit komt. Als de weeën niet effectief genoeg zijn zal je een oxytocine-infuus krijgen. Daarmee zal de effectiviteit van de weeën toenemen.

Als je weeën effectief zijn maar de baby niet vordert, zal de arts beoordelen wat de beste manier is om de baby geboren te laten worden. Dit kan via het verrichten van een vacuümverlossing of een keizersnede.

Bloedverlies bij de moeder

Bloedverlies tijdens en na de bevalling is normaal, maar soms is er sprake van overmatig bloedverlies. Dit kan komen door:

  • Een scheur in de baarmoeder of vagina.
  • Problemen met de placenta, zoals een placenta die niet loslaat.
  • Een baarmoeder die niet goed samentrekt na de bevalling.

Wat doen wij?

We houden het bloedverlies nauwlettend in de gaten. Als er teveel bloedverlies is:

  • Geven we medicijnen om de baarmoeder samen te laten trekken en de placenta geboren te laten worden.
  • Behandelen we eventuele scheuren, door snel te gaan hechten.

Als het bloedverlies niet stopt verwijzen wij je naar de 2e-lijn.

Wat doet de 2e-lijn:

  • Je krijgt een infuus en extra vocht
  • Ze gaan de oorzaak van het bloedverlies stoppen. Door een manuele placenta verwijdering (MPV) uit te voeren of het bloedverlies stoppen door het toedienen van medicijnen om je baarmoeder zeer goed te laten samentrekken.

We handelen altijd snel en zorgvuldig, en zorgen ervoor dat je goed op de hoogte blijft.

De placenta (moederkoek) wordt niet geboren

Na de geboorte van je baby volgt de nageboorte, de placenta drukt zichzelf los van de baarmoederwand. Soms komt de placenta niet vanzelf los binnen een uur na de bevalling.

Wat doen wij? Eerst proberen we de baarmoeder te stimuleren door jou borstvoeding te laten geven (als je dit wilt), extra medicatie en een zachte massage van de buik. Helpt dit niet? Dan verwijzen wij je naar de 2e-lijn. 

Wat doet de 2e-lijn: Allereerst zullen ze extra medicijnen toedienen via ene infuus. Ook zal worden geprobeerd de baarmoeder nog steviger te masseren om hierdoor de placenta geboren te laten worden.

Als dit niet lukt zal je naar de operatiekamer gaan. Je krijgt daar een roesje, waardoor je in slaap valt. De gynaecoloog zal met zijn hand (via je vagina) de placenta uit je baarmoeder verwijderen. We noemen dit een manuele placenta verwijdering (MPV).

Na de ingreep word je wakker op de uitslaapkamer. Je ervaart niet meer pijn dan na een normale geboorte van de placenta. Als je gehecht moeten worden zal de gynaecoloog dat meteen doen terwijl je het roesje hebt, waardoor je daar niets van merkt.

Als je uit de operatie komt kun je meteen weer bij je baby zijn, vaak betekent dit dat je 30-40 minuten niet bij je baby bent geweest. We zorgen dat je partner tijdens jouw afwezigheid de hele tijd bij de baby is.

Gecompliceerde manier van uitscheuren

Als je kringspier (deels) kapot is gegaan tijdens de geboorte van de baby, zal de 2e-lijn deze hechten. Het hechten van de kringspier vereist een speciale techniek.

Soms kan dit met lokale verdoving, vaak is het nodig om een roesje te krijgen. In dat geval zal je worden gehecht op de operatiekamer.

Dit betekent dat je 45 minuten niet bij je baby bent. We zorgen dat je partner tijdens jouw afwezigheid de hele tijd bij de baby is.

Samenvatting: Vertrouwen in je zorgteam

Ga met een open houding de bevalling in! Het is helemaal prima om wensen te hebben, maar wees ook bereid om deze tijdens de bevalling bij te stellen. Dacht je dat je thuis wilde bevallen zonder pijnstilling, maar wil je toch een epiduraal? Geen probleem, we regelen het voor je! 
Het zorgteam in de tweede lijn is geweldig en wil net als wij dat jij en je baby een gezonde en positieve ervaring hebben. Zij leggen ook alles uit en helpen je bij het maken van keuzes die voor jou het beste zijn.

Wat je kunt onthouden:

  • Heb vertrouwen: De meeste bevallingen verlopen zonder grote complicaties.
  • Voorbereiding geeft rust: Weten wat er kan gebeuren maakt het minder spannend.
  • Blijf vragen stellen: Als iets onduidelijk is, vraag het gerust. Wij leggen het je graag uit.
  • We zien elkaar weer! Als je wordt overgedragen, neemt het team in de tweede lijn de zorg over tot na de bevalling. Zodra je met je baby naar huis gaat, komt de zorg weer bij ons terug!

🤰🏻Belangrijk om te weten:

De bovengenoemde redenen voor overdracht komen nooit allemaal tegelijk voor! En onthoud, zelfs als er iets onverwachts gebeurt, sta je er niet alleen voor. Vertrouw op jezelf en op ons als zorgteam. Samen zorgen we ervoor dat jij en je baby in veilige handen zijn.

This adds a note in the content