Kinderwens
Als zwanger worden niet lukt
We zeggen het maar meteen: het is heel normaal als het niet meteen lukt. Zwanger worden is soms een oefening in geduld.
De meeste stellen zijn niet binnen één maand zwanger. Pas als het langer duurt dan twaalf maanden (of zes maanden als je ouder bent dan 36), spreken we van subfertiliteit – verminderde vruchtbaarheid. Tot die tijd geldt: geef jezelf (en je lichaam) de tijd. Vruchtbaarheid is geen exacte wetenschap. Je cyclus, je gezondheid en zelfs je leefstijl spelen allemaal mee.
Ben je al een tijdje bezig om zwanger te worden, maar het lukt nog niet. Misschien begin je je zorgen te maken. Is dit normaal? Of wordt het tijd om er iemand naar te laten kijken? In deze blog nemen we je rustig mee door de feiten. Geen paniekverhalen, maar duidelijke informatie over wat je kunt verwachten – en wanneer het slim is om hulp in te schakelen.
Wat zeggen de cijfers?
Kans op zwangerschap bij regelmatig vrijen zonder anticonceptie:
- 70% is binnen 6 maanden zwanger
- 80% binnen 1 jaar
- 90% binnen 2 jaar
Pas als je na 1 jaar nog niet zwanger bent (of na 6 maanden als je ouder bent dan 36), spreken we van verminderde vruchtbaarheid (subfertiliteit).
Maandelijkse kans op zwangerschap per leeftijd:
- < 30 jaar: 20%
- 30-35 jaar: 10%
- > 35 jaar: 5%
Dat betekent: hoe ouder je bent, hoe langer het gemiddeld duurt. Dat is normaal – en geen reden om direct te stressen.
Oorzaken van sub- of infertiliteit (bron: van Hull ’85):
- 35%: milde mannelijke factor
- 21%: problemen met de menstruatiecyclus
- 14%: afgesloten eileiders of verklevingen
- 5%: problemen tussen zaadcellen en cervixslijm
- 5%: ernstige mannelijke onvruchtbaarheid
- 20%: onbegrepen oorzaak
Wanneer is het tijd voor een vruchtbaarheidsonderzoek?
Een vruchtbaarheidsonderzoek is niet iets waar je meteen in hoeft te duiken. Vaak helpt het om eerst samen met ons te kijken naar de basics: hoe ziet je cyclus eruit? Wanneer vrijen jullie? Zijn er bekende medische factoren? Een vruchtbaarheidsonderzoek is pas nodig als er aanwijzingen zijn dat er iets anders speelt.
Je huisarts verwijst je naar een gynaecoloog als:
- Je jonger bent dan 36 en al 12 maanden probeert zwanger te worden.
- Je 36 jaar of ouder bent en al 6 maanden probeert zwanger te worden.
Soms is het goed om eerder te starten met onderzoek, bijvoorbeeld als er al iets bekend is dat invloed kan hebben op jullie vruchtbaarheid.
Mogelijke redenen om eerder hulp te zoeken:
Bij jou (de vrouw):
- Je hebt een erg onregelmatige cyclus (korter dan 21 of langer dan 35 dagen).
- Je hebt geen menstruatie.
- Je hebt eerder een SOA, endometriose of een andere aandoening of behandeling gehad die invloed heeft op je vruchtbaarheid.
- Je hebt meerdere miskramen gehad.
Bij je partner:
- Er is sprake van verminderde vruchtbaarheid (bijvoorbeeld afwijkende zaadkwaliteit).
- Je partner heeft behandelingen ondergaan (zoals chemotherapie) die invloed hebben op de vruchtbaarheid.
Bij jullie samen:
- Vrijen is lastig of pijnlijk (denk aan vaginisme of erectieproblemen).
Wat gebeurt er bij een vruchtbaarheidsonderzoek?
Een vruchtbaarheidsonderzoek wordt meestal gestart via je huisarts. Die verwijst je naar een gynaecoloog voor verder onderzoek. Dit kan onder andere bestaan uit:
- Bloedonderzoek om je hormonen te checken
- Een inwendige echo om je eierstokken en baarmoeder te bekijken
- Zaadonderzoek bij je partner
- In dit filmpje zie je wat je kunt verwachten.
De precieze stappen hangen af van jullie situatie. Soms is het al na een paar eenvoudige onderzoeken duidelijk wat er aan de hand is – en soms is er gewoon wat meer tijd nodig.
Waar vind ik meer betrouwbare informatie?
Een goede bron is Freya, de vereniging voor mensen met vruchtbaarheidsproblemen. Je vindt er veel ervaringsverhalen, informatie over behandelingen en tips.