Zwanger als zelfstandige

Zwanger en ondernemer? Dan heb je geen werkgever die zich bekommert om je gezondheid, werkomstandigheden en verlofregeling. Dat betekent dat je zelf verantwoordelijk bent voor een veilige werkomgeving en het aanvragen van eventuele uitkeringen. Maar geen zorgen! Met een goede voorbereiding kun je je werk en zwangerschap prima combineren.

1. Veilig en gezond werken als zelfstandige

Als zelfstandige ben je zelf verantwoordelijk voor een gezonde werkomgeving. Sommige werkomstandigheden kunnen schadelijk zijn voor jou en je baby, zoals:

• Contact met oplosmiddelen, straling of bestrijdingsmiddelen
• Lichamelijk zwaar werk, zoals veel tillen of langdurig staan
• Blootstelling aan infecties (bijv. in de zorg of kinderopvang)
• Onregelmatige werktijden of nachtdiensten
• Stressvolle werksituaties
• Werken in een lawaaiige of trillende omgeving
• Extreme kou of hitte

👉 Op de website van het RIVM  en het Arboportaal lees je meer over deze risico’s. Twijfel je of je werk veilig is? Bespreek het met ons, eventueel al voordat je zwanger wordt.

2. Zwangerschap en solliciteren

Ben je als freelancer op zoek naar een nieuwe opdracht of overweeg je een loondienstbaan naast je zzp-werk? Dan is het goed om te weten dat:

• Je niet verplicht bent om te vertellen dat je zwanger bent tijdens een sollicitatie.
• Je niet afgewezen mag worden op basis van je zwangerschap.

Meer hierover lees je op Rijksoverheid.

3. ZEZ-uitkering: financiële ondersteuning voor zelfstandigen

Als zelfstandige heb je geen recht op een regulier zwangerschapsverlof via een werkgever, maar je kunt wél een ZEZ-uitkering (Zelfstandig en Zwanger) aanvragen bij het UWV.

Voor wie is de ZEZ-uitkering?

Je komt in aanmerking als je:

• Een eigen onderneming hebt
• Meewerkend partner bent in een bedrijf
• Freelancer, gastouder, artiest of huisarts bent
• Werkt met een persoonsgebonden budget (pgb)
• Mede-aandeelhouder bent van het bedrijf waar je werkt
• Alfahulp of particuliere huishoudelijke hulp bent

👉 Vraag hier de ZEZ-uitkering aan.

Hoeveel krijg je?

UWV berekent de hoogte van je uitkering op basis van je inkomsten van het afgelopen jaar. Let op: de uitkering is nooit hoger dan het wettelijk bruto minimumloon.
Wat heb je nodig voor de aanvraag?

• Een zwangerschapsverklaring, die je van ons krijgt tijdens een controle
• Je meest recente belastingaangifte of jaarcijfers

Meer info vind je op de UWV-website.

4. Zwangerschapsverlof voor zelfstandigen

Als zelfstandige bepaal je grotendeels zelf hoe lang je doorwerkt, maar er zijn wel richtlijnen:

• Je verlof moet ingaan tussen 34 en 36 weken zwangerschap.
• Het totale verlof duurt minimaal 16 weken.

Wil je eerder stoppen met werken? Dat mag, maar je uitkering gaat pas in vanaf 34 weken zwangerschap.

5. Verzekeringen en financiële voorbereiding

Heb je een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV)? Controleer goed of en wanneer je recht hebt op een uitkering tijdens je zwangerschap. Sommige verzekeraars eisen dat je de polis al een bepaalde tijd vóór je zwangerschap hebt afgesloten.

Verder is het slim om:

• Tijdig geld opzij te zetten als je verwacht dat de ZEZ-uitkering niet voldoende is.
• Te sparen voor je verlofperiode als je door je zwangerschap minder kunt werken.

6. Regel op tijd vervanging

Hopelijk kun je tot 34-36 weken blijven werken, maar een zwangerschap is niet altijd voorspelbaar. Zorg daarom op tijd voor een back-up plan:

• Kun je werk uitbesteden aan een collega-zzp’er?
• Kun je lopende opdrachten afronden vóór je verlof?
• Zijn er klanten die je tijdelijk op pauze kunt zetten?

Denk hier al in het tweede trimester over na, zodat je ontspannen je verlof in kunt gaan.

Vaderschaps-/partnerverlof. 

Als zelfstandig werkend partner heb je geen recht op vaderschaps-/ partnerverlof. Als partner in loondienst kan je wel besluiten partnerverlof en/of ouderschapsverlof op te nemen. Lees meer op www.uwv.nl - betaald ouderschapsverlof of www.uwv.nl - aanvullend geboorteverlof. 

Lees ook meer in het artikel Partner - verlof na de geboorte.

Samenvatting

Zwanger zijn als zzp’er vraagt wat extra voorbereiding, maar met de juiste regelingen kun je je zwangerschap en werk goed combineren. De belangrijkste punten:

• Zorg voor een veilige werkomgeving en pas je werk aan waar nodig.
• Je bent niet verplicht je zwangerschap te melden bij een sollicitatie of opdracht.
• Vraag een ZEZ-uitkering aan bij UWV voor financiële ondersteuning.
• Je zwangerschapsverlof begint tussen 34 en 36 weken en duurt minimaal 16 weken.
• Controleer je arbeidsongeschiktheidsverzekering en zet extra geld opzij.
• Regel op tijd vervanging of maak een plan voor je opdrachten.

Wil je advies over jouw specifieke situatie? Bespreek het met ons tijdens een controle! 😊